Σκουριάζει η πρώτη ενεργειακά αυτόνομη πλωτή μονάδα αφαλάτωσης

Το πάλαι ποτέ καμάρι της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας, η πρώτη ενεργειακά αυτόνομη πλωτή αφαλάτωση, με τη μυθική ονομασία «Υδριάδα», που είχε αποσπάσει ειδικό βραβείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στέκει ανενεργή εδώ και καιρό στο λιμάνι της Ηρακλειάς.

Σύμφωνα με την «Καθημερινή», η κατασκευή από περιζήτητη («στα εγκαίνια το καλοκαίρι του 2007 είχαν σπεύσει πολιτικοί από παντού») μέσα σε 8 περίπου χρόνια έχει γίνει σχεδόν ανεπιθύμητη.

«Πέρα από το αισθητικό, ανησυχούμε για ενδεχόμενη μόλυνση της μίας από τις δύο παραλίες του νησιού από τη σκουριά, ενώ όσο παραμένει στα ύδατά μας αποτελεί επιχείρημα ώστε να αναβάλλεται η κατασκευή κανονικής αφαλάτωσης», αναφέρει στην «Κ» η κα. Αννα Γαβαλά από την Ηρακλειά.

Τι συνέβη, όμως, και η βραβευμένη ευρεσιτεχνία περιέπεσε σε δυσμένεια; «Στόχος μας ήταν να αποδείξουμε ότι η εν λόγω τεχνολογία είναι εφαρμόσιμη», διευκρινίζει ο κ. Αθανάσιος Βατίστας, ηλεκτρολόγος-μηχανολόγος και μέλος της επιστημονικός ομάδας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, που δημιούργησε την «Υδριάδα», με ενσωματωμένη ανεμογεννήτρια και σύστημα φωτοβολταϊκών, ώστε να μη χρειάζεται διασύνδεση με τη ΔΕΗ. 

Στόχος ήταν η απόδοση να φτάνει τα 70 κυβικά νερό την ημέρα. «Ξεπεράσαμε πάντως τα προσδοκώμενα αποτελέσματα», σχολιάζει ο κ. Βατίστας. 

Τοπικοί παράγοντες, ωστόσο, αναφέρουν ότι στα χρόνια λειτουργίας της «Υδριάδας» η μέση απόδοση κυμαινόταν στο μισό, με συνέπεια να μην καλύπτει τις ανάγκες του νησιού, ειδικά την τουριστική σεζόν.

 Ο κ. Βατίστας διευκρινίζει ότι τα σημείο τοποθέτησης δεν ήταν ενδεχομένως ιδανικό. «Ακολουθήσαμε την υπόδειξη της τοπικής κοινωνίας, αντιπροτείναμε τη μετακίνηση σε ένα πιο ανοικτό σημείο, αλλά δεν βρήκαμε ευήκοα ώτα». 

Οι αρμοδιότητες, άλλωστε, είναι επαρκώς περιπλεγμένες. 

«Κάθε νέος υπουργός μας καλεί να τον ενημερώσουμε και με τη σειρά του δηλώνει δημοσίως ότι είναι ενήμερος για το έργο και θα το... αξιοποιήσει», λέει ο επιστήμονας. 

Προς το παρόν, πάντως, η «Υδριάδα» σκουριάζει αχρησιμοποίητη στο Αιγαίο.

 «Τα τελευταία χρόνια την είχαμε θέσει σε κατάσταση stand by, με την προοπτική να λειτουργήσει επικουρικά για τις μέρες της κακοκαιρίας, που η υδροφόρα δεν μπορούσε να προσεγγίσει την Ηρακλειά», συνεχίζει.

Η νέα κατασκευή είχε προκαλέσει μεγάλη δυσαρέσκεια στους ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στη μεταφορά νερού. «Έκριναν ότι τον χειμώνα το νησί με τους περίπου 100 κατοίκους θα μπορούσε να είναι αυτόνομο», υποστηρίζει κάτοικος που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Κήρυξαν, λοιπόν, πόλεμο στην "Υδριάδα"».

«Ήταν ένα πιλοτικό έργο, επομένως οι κατασκευαστές δεν είχαν συμβατικές υποχρεώσεις αναφορικά με τη συντήρησή του», σχολιάζει από την πλευρά του ο προϊστάμενος στη Διεύθυνση Υδάτων Νοτίου Αιγαίου Ηλίας Νόκας.

 Σύμφωνα με τον ίδιο, το εγχείρημα είχε επιστημονικό ενδιαφέρον, αλλά δεν αποτελούσε ρεαλιστική λύση για το οξύ πρόβλημα υδροδότησης των νησιών.

«To συνολικό κόστος του έργου ήταν 2,8 εκατ. ευρώ, ένα ποσό με το οποίο θα μπορούσαν να κατασκευαστούν σταθερές αφαλατώσεις σε 20 νησιά, οι οποίες θα κάλυπταν τις ανάγκες για 12 13 χρόνια», λέει και συμπληρώνει ότι «για τη συντήρησή της απαιτείται ρυμούλκηση, η οποία είναι κοστοβόρα».

 Τα παράδοξα, βέβαια, δεν σπανίζουν στο Αιγαίο.

 «Η Πάτμος, η Αμοργός και η Κίμωλος έχουν αγοράσει αφαλατώσεις, δεν έχουν όμως φροντίσει για την αδειοδότηση και τοποθέτηση, επομένως παραμένουν μέσα στις συσκευασίες, έως ότου ξεπεραστεί η τεχνολογία τους...», μας πληροφορεί ο κ. Νόκας.

Ρυμούλκηση και συντήρηση της «Υδριάδας» δρομολογείται, κατά πάσα πιθανότητα, τον Σεπτέμβριο, προς ανακούφιση πολλών. 

Το μέλλον της κατασκευής παραμένει ακόμη άδηλο, όπως και η προσδοκώμενη επίλυση του προβλήματος υδροδότησης.

 «Ακόμα θυμάμαι τη δήλωση αρμόδιου υπουργού ότι τον Απρίλιο του 2014 θα παύσει οριστικά η μεταφορά νερού με πλοία», καταλήγει με πικρία ο κ. Νόκας.