Στην τελική φάση της επεξεργασίας
βρίσκεται το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ όσον αφορά τον ενεργειακό τομέα. Παρότι
βρισκόμαστε δύο μόλις εβδομάδες πριν τις εκλογές, δεν έχουν διατυπωθεί οι προτεραιότητες και το χρονοδιάγραμμα
υλοποίησής τους. Υπάρχει το βασικό προγραμματικό κείμενο της Επιτροπής
Προγράμματος, το οποίο βρίσκεται στα χέρια των αρμόδιων στελεχών του κόμματος,
προς συλλογή παρατηρήσεων.
Τις επόμενες ημέρες, σύμφωνα τουλάχιστον με τις
διαβεβαιώσεις αρμόδιων παραγόντων της Κουμουνδούρου, το προγραμματικό κείμενο
με τίτλο «Ενεργειακό Παραγωγικό Σύστημα», το οποίο όπως διαπιστώνει εύκολα
κάποιος, παραμένει σε ένα γενικόλογο και μάλλον θεωρητικό επίπεδο, θα συμπληρωθεί με περισσότερο εξειδικευμένες
προτάσεις που θα αποτελούν και τον «μπούσουλα» για την άσκηση πολιτικής στην
περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ κληθεί να αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας.
Παραθέτουμε στη συνέχεια το πλήρες
κείμενο του προγράμματος, σημειώνοντας ωστόσο, εκ νέου, ότι κάποια σημεία του
μπορεί να διαφοροποιηθούν μετά από τις παρατηρήσεις των στελεχών που
συμμετέχουν στη εσωτερική κομματική διαδικασία της διαβούλευσης:
Ενεργειακό Παραγωγικό Σύστημα
Για το ΣΥΡΙΖΑ η ενέργεια αποτελεί δημόσιο
και κοινωνικό αγαθό και έναν από τους τομείς στους οποίους η χώρα θα πρέπει να
επενδύσει ουσιαστικά τόσο για να επιτύχει την παραγωγική της ανασυγκρότηση όσο
και για να μεταβεί στην νέα εποχή συμμετέχοντας στην μάχη ενάντια στην
κλιματική αλλαγή και την ανάπτυξη των νέων
ενεργειακών τεχνολογιών.
Η πολιτική μας επιδιώκει να αλλάξει τη θέση της χώρας
στον διεθνή καταμερισμό εργασίας τερματίζοντας το ρόλο της σαν απλό αγοραστή /
καταναλωτή τεχνολογίας και αξιοποιώντας το πλούσιο ερευνητικό της δυναμικό που
σήμερα βαλτώνει στην ανεργία ή/και μεταναστεύει. Αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι
για τους οποίους είναι απαραίτητα η ύπαρξη μιας Δημόσιας Επιχείρησης
Ηλεκτρισμού, δημόσιων φορέων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, καθώς και
ερευνητικών φορέων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που θα στηρίζονται ουσιαστικά.
Οι νεοφιλελεύθερες «μεταρρυθμίσεις» που
προωθούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τομέα της ενέργειας στοχεύουν στην πλήρη
εμπορευματοποίησή της. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αντίθετος με αυτή την πολιτική, είναι
αντίθετος με τη δημιουργία χρηματιστηρίου ενέργειας στη χώρα μας, αντίθετος με
την προωθούμενη «Νέα Όργάνωση Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΝΟΜΕ)». Στο πλαίσιο αυτό, θα
αναμορφώσουμε τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ώστε αυτή να πάψει να εξυπηρετεί τα
συμφέροντα που αισχροκερδούν στο χώρο της ενέργειας και να λειτουργεί πράγματι
προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας και
οικονομίας συμβάλλοντας έτσι στην παραγωγική ανασυγκρότηση και τον οικολογικό
μετασχηματισμό.
Στρατηγικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ στον
ενεργειακό τομέα είναι η εξυπηρέτηση των
κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών αναγκών, και η ασφάλεια του
συστήματος με βάση ένα νέο δημοκρατικό, ενεργειακό μοντέλο. Στην κατεύθυνση
αυτή, προκρίνουμε τη σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, τη γενικευμένη
αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη σχεδιασμένη αύξηση της διείσδυσης
των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα της χώρας. Συνδέοντας τους
μακροπρόθεσμους στόχους με τα μέτρα που θα ληφθούν στο βραχύ χρόνο, άμεση
προτεραιότητα για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η εγκαθίδρυση του δικαιώματος
καθολικής πρόσβασης στο κοινωνικό αγαθό της ενέργειας και η ανακούφιση των
ολοένα διευρυνόμενων κοινωνικών στρωμάτων που πλήττονται από την ενεργειακή
φτώχεια.
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
Ο τομέας της ενέργειας μπορεί να
αποτελέσει κομβικό εθνικό τομέα παραγωγής έρευνας και καινοτομίας συμβάλλοντας
στο συνολικό μας πρόγραμμα για κοινωνικό και οικολογικό μετασχηματισμό του
παραγωγικού μοντέλου. Οι ανανεώσιμες πηγές και η εξοικονόμηση ενέργειας
αποτελούν προνομιακό πεδίο για τη σύνδεση της αναπτυξιακής προοπτικής με την
οικονομία των αναγκών, την επένδυση σε δραστηριότητες έντασης γνώσης και την
ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας, με δεδομένο μάλιστα ότι η χώρα μας διαθέτει
μεγάλα πλεονεκτήματα για την ανάπτυξή των ΑΠΕ. Στην κατεύθυνση αυτή, στόχος
είναι να συγκροτηθεί ένα νέο δημοκρατικό ενεργειακό μοντέλο το οποίο θα
περιλαμβάνει την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, και θα σέβεται τη
φέρουσα ικανότητα των τοπικών οικοσυστημάτων, τις τοπικές παραγωγικές
δραστηριότητες και τις χρήσεις γης. Επομένως, προωθούμε τις επενδύσεις σε ΑΠΕ τόσο
στις δημόσιες επιχειρήσεις όσο και στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και στα
συνεργατικά σχήματα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας που πρέπει και
εδώ να αναπτυχθούν. Για μικρές/μεσαίου μεγέθους μονάδες ΑΠΕ θα ενισχύσουμε την
αυτοπαραγωγή με εφαρμογή μοντέλου πλήρους ενεργειακού συμψηφισμού (netmetering). Οι μεγαλύτερες μονάδες ΑΠΕ, αντίθετα από τις διαδικασίες fast-track που ακολουθούνται σήμερα ως προς τη
χωροθέτηση και αδειοδότηση, εντάσσονται στον δημοκρατικό ενεργειακό σχεδιασμό
ώστε να διασφαλίζεται ο κοινωνικός έλεγχος, και η συμμετοχή των δημόσιων φορέων
ενέργειας και των ΟΤΑ. Ιδιαίτερη μέριμνα
και ρύθμιση δίκαιης διευθέτησης του σημερινού αδιεξόδου θα υπάρξει για τους
μικρούς και μεσαίους παραγωγούς των ΑΠΕ και τους αγρότες.
Εξοικονόμηση
Η εξοικονόμηση ενέργειας συνιστά μια από
τις βασικότερες επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ για τον ενεργειακό τομέα, βραχυπρόθεσμα και
μακροπρόθεσμα. Με δεδομένο ότι στην τελική κατανάλωση ενέργειας τη μεγαλύτερη
συμμετοχή έχουν οι μεταφορές και η οικιακή κατανάλωση πρέπει να υπάρξουν
παρεμβάσεις για την ανάπτυξη των μαζικών μέσων μεταφοράς, ιδίως των μέσων
σταθερής τροχιάς, και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων. Ειδικά για το
υπάρχον κτιριακό απόθεμα της χώρας, από τα πλέον ενεργοβόρα στην Ευρώπη, ένα
ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων θα προσέφερε
τεράστια ώθηση στον κατασκευαστικό κλάδο και θα οδηγούσε σε σημαντικότατη
εξοικονόμηση ενέργειας. Το νέο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων θα
προτάσσει κοινωνικά και αναπτυξιακά κριτήρια, σε αντίθεση με τη σημερινή
αποτυχημένη πολιτική που υποτάσσει τη χορήγηση δανείων για την αναβάθμιση στα
κερδοσκοπικά κριτήρια των τραπεζιτών. Επιδιώκουμε επίσης την εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή.
Υδρογονάνθρακες
Με δεδομένο ότι για ορισμένο διάστημα
ακόμη στο ενεργειακό ισοζύγιο θα κυριαρχούν οι υδρογονάνθρακες, ανεξάρτητα από
την δική μας στρατηγική για σταδιακή
μείωσή τους, ο ενεργειακός σχεδιασμός λαμβάνει σοβαρά υπόψη την παράμετρο αυτή.
Βεβαίως παρά την αντίληψή μας για την
μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση εγχώριων πόρων, επομένως και των πιθανών
κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, αποκρούομε την ψεύτικη εικόνα που δημιουργείται
κυρίως από την κυβέρνηση, για επικοινωνιακούς λόγους, για άμεσα αποτελέσματα και οφέλη της χώρας. Η
ίδια η διεθνής εμπειρία αποδεικνύει την
αναγκαιότητα συστηματικών ερευνών ακόμη και δεκαετίας πριν η έρευνα οδηγηθεί σε
απτά αποτελέσματα. Η ενεργειακή πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ δεν αυτονομεί το ζήτημα της
εκμετάλλευσης τυχόν κοιτασμάτων από την απόλυτη προτεραιότητα της προστασίας
του περιβάλλοντος. Επιπλέον, ο
ΣΥΡΙΖΑ προγραμματίζει την ίδρυση δημόσιας εταιρείας έρευνας και εκμετάλλευσης
υδρογονανθράκων για να υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής σε κοινοπρακτικά
σχήματα, αλλάζοντας ριζικά το μοντέλο διαχείρισης των σημερινών συμβάσεων, με σκοπό
τη μεγιστοποίηση των ωφελειών για τη
χώρα και το λαό. Ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης δίνει ιδιαίτερο βάρος στην επέκταση του
δικτύου και την προώθηση του φυσικού αερίου σε όλη την επικράτεια για άμεση
χρήση (οικιακή, επιχειρήσεις).
Ιδιωτικοποιήσεις
Για τον ΣΥΡΙΖΑ οι Δημόσιες επιχειρήσεις
ενέργειας αποτελούν αναντικατάστατα εργαλεία για τον ενεργειακό σχεδιασμό και
την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Κατά συνέπεια, η ακύρωση των
επιχειρούμενων ιδιωτικοποιήσεων και η σταδιακή ανάκτηση της δημόσιας
ιδιοκτησίας των στρατηγικής σημασίας
επιχειρήσεων – πυλώνων του κλάδου της ενέργειας [ΔΕΗ (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ),
ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΠΑ], αποτελεί αναγκαία συνθήκη και βασικό στοιχείο του
προγραμματισμού μας για την παραγωγική ανάταξη. Η συνθήκη αυτή όμως δεν είναι
από μόνη της και ικανή: η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται επίσης ότι θα θέσει
ως βασική προτεραιότητα μια διαφορετική λειτουργία και διοίκηση των δημόσιων
επιχειρήσεων ενέργειας που, απαλλαγμένες από παθογένειες του παρελθόντος, θα
μεγιστοποιούν την επιχειρησιακή και κοινωνική αποτελεσματικότητα για τη
βέλτιστη αξιοποίηση των δημόσιων πόρων, με πλήρη διαφάνεια και δημοκρατικό
έλεγχο της κοινωνίας, των εργαζομένων και του κοινοβουλίου.
ΔΕΗ
Ειδικότερα προγραμματίζουμε την ενοποίηση
των θυγατρικών εταιρειών και αναδιάρθρωση της λειτουργίας της ΔΕΗ, την επένδυση
στον εκσυγχρονισμό των μονάδων και την περιβαλλοντική τους αναβάθμιση, την
κατασκευή σύγχρονων νέων μονάδων, την επένδυση σε νέο σύγχρονο εξοπλισμό και
στελέχωση με μόνιμο προσωπικό, τον σχεδιασμό για την ορθολογική και αειφορική
αξιοποίηση του ορυκτού πόρου, την επένδυση στην αποκατάσταση του
περιβάλλοντος, και την επαναπόδοση των
εδαφών μετά την αποκατάσταση στην τοπική κοινωνία για χρήση και εκμετάλλευση,
την επένδυση σε ανταποδοτικά έργα όπως π.χ. τηλεθέρμανση, αρδευτικά έργα, την
από κοινού με τις τοπικές αρχές
διαχείριση του υδάτινου δυναμικού. Την επένδυση στην έρευνα και
τεχνολογία, την μεταφορά τεχνογνωσίας, την εξωστρέφεια της επιχείρησης.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα μειώσει το
κόστος άρα και την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω κυρίως της παραγωγής
ενέργειας από την Δημόσια ΔΕΗ και χρησιμοποιώντας τους εγχώριους πόρους και
παρεμβαίνοντας στο μέρος εκείνο του κόστους (70%) που δεν σχετίζεται με την
παραγωγή ενέργειας και δεν ελέγχεται από τη ΔΕΗ (επιδοτήσεις σε ιδιώτες,
υπερβολικοί φόροι κτλ). Στο πλαίσιο
αυτό θα λάβει μέτρα για τη μείωση του ενεργειακού
κόστους σε εκείνες τις παραγωγικές μονάδες και κλάδους πρωτογενούς παραγωγής
και μεταποίησης που, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων ( πχ κοινωνική / οικονομική
ανταποδοτικότητα, περιβαλλοντική προστασία, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας,
περιορισμοί / δυνατότητες που θέτει ο
διεθνής καταμερισμός) εντάσσονται στο δικό μας παραγωγικό μοντέλο και
χρειάζονται ενίσχυση.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου