Η πρόταση προς τους θεσμούς: Σπάσιμο του ΑΔΜΗΕ, διακράτηση των παγίων από τη ΔΕΗ και μετοχοποίηση του διαχειριστή

Στην αλλαγή του μοντέλου διαχείρισης του ηλεκτρικού συστήματος από ΙΤΟ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς) που είναι σήμερα, σε ISO (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Συστήματος) στηρίζει την πρότασή της προς τους δανειστές σχετικά με τον ΑΔΜΗΕ η κυβέρνηση.

Σύμφωνα με πληροφορίες  η ελληνική πρόταση που κατατέθηκε στους εκπροσώπους του «κουαρτέτου» σε αδρές γραμμές περιλαμβάνει:

·         Τη διάσπαση του ΑΔΜΗΕ με τον πλήρη διαχωρισμό των παγίων περιουσιακών στοιχείων από τον Διαχειριστή του Συστήματος, ο οποίος έτσι μετατρέπεται σε κάτι σαν τον παλιό ΔΕΣΜΗΕ.

·         Τα πάγια (δίκτυα, γραμμές, υποσταθμοί, αλλά και η υλοποίηση των νέων έργων και η συντήρηση των υφιστάμενων) θα παραμείνουν 100% στη ΔΕΗ.

·         Ο Διαχειριστής ο οποίος θα είναι μια εταιρεία απολύτως ανεξάρτητη ιδιοκτησιακά και λειτουργικά από τη ΔΕΗ, θα έχει τη διαχείριση του συστήματος και της αγοράς, τις αδειοδοτήσεις διασυνδέσεων, το σχεδιασμό, την κατάρτιση του 10ετούς πλάνου κ.λπ.. 

Η εταιρεία αυτή  μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί κατά ποσοστό, χωρίς όμως να επιτρέπεται να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιό της ενεργειακές εταιρείες, παρά μόνον επενδυτικά funds, τράπεζες κ.λπ.

Το ΥΠΑΠΕΝ θεωρεί ότι με αυτόν τον τρόπο καλύπτεται απολύτως η υποχρέωση που περιλαμβάνει η συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής, σύμφωνα με τη οποία, αντί της αποκρατικοποίησης του ΑΔΜΗΕ η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει μια πειστική εναλλακτική, που να εξασφαλίζει απόλυτη ανεξαρτησία του διαχειριστή και να δημιουργεί συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού στην αγορά του ηλεκτρισμού.

Από την άλλη η λύση αυτή δεν απαιτεί κεφάλαια εκ μέρους του δημοσίου για την εξαγορά του ΑΔΜΗΕ από την ΔΕΗ, ενώ ικανοποιεί την «κόκκινη γραμμή» που έθεσε πρόσφατα ο κ. Σκουρλέτης λέγοντας ότι «δεν μπορείς να ιδιωτικοποιήσεις ανεκτίμητης αξίας πάγια».

Επιπλέον καλύπτεται η «αγωνία» της ΔΕΗ, στελέχη της οποίας δηλώνουν ότι η επιχείρηση θα καταρρεύσει εάν αποχωριστεί τα πάγια που σήμερα βρίσκονται στην κυριότητα της 100% θυγατρικής της. Εξηγούν, δε, ότι ο δανεισμός της ΔΕΗ έχει διασφαλιστεί με τα πάγια ως εγγυήσεις.

Το ερώτημα είναι εάν οι δανειστές θα δεχθούν ή όχι την ελληνική πρόταση. 

Παρότι έχουν περάσει κάποια 24ωρα από την κατάθεσή της, οι εκπρόσωποι των θεσμών δεν έχουν απαντήσει ούτε θετικά ούτε αρνητικά στην πρόταση.

 Οι πληροφορίες πάντως αναφέρουν ότι το κλίμα κατά τις συναντήσεις με τα τεχνικά κλιμάκια, αλλά και με την ηγεσία του κουαρτέτου, δεν ήταν αποτρεπτικό στην αναζήτηση λύσης εναλλακτικής στην ιδιωτικοποίηση.

Τα μοντέλα Διαχείρισης

Σύμφωνα με τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία, τρία είναι τα επιτρεπόμενα μοντέλα για τους Διαχειριστές Ηλεκτρισμού:

·         Πρώτον, ο πλήρης ιδιοκτησιακός διαχωρισμός (Ownership Unbundling- OU).

·         Δεύτερον, o Aνεξάρτητος Διαχειριστής Συστήματος (ISO).

·         Τρίτον, ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς (ITO).

Το 2012, η Ελλάδα άλλαξε το μοντέλο και από ISO που ήταν ο ΔΕΣΜΗΕ πέρασε στο ΙΤΟ που είναι ο ΑΔΜΗΕ.

Το πιο δημοφιλές μοντέλο Διαχειριστών στην Ευρώπη είναι το πρώτο, το ΟU, ο πλήρης δηλαδή ιδιοκτησιακός διαχωρισμός που προϋποθέτει απόλυτα ξεχωριστές εταιρείες (η παραγωγή και η εμπορία ηλεκτρικού ρεύματος δεν είναι συμβατές με τη μεταφορά), τη μη ύπαρξη κοινών μετόχων μεταξύ της εταιρείας που έχει τη δραστηριότητα παραγωγή/προμήθεια ηλεκτρισμού και της μεταφοράς, ούτε καν την ύπαρξη κοινών στελεχών στο μάνατζμεντ ή τα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών.

Στο μοντέλο ISO επιβάλλεται επίσης ο πλήρης διαχωρισμός του Διαχειριστή Συστήματος χωρίς όμως τα πάγια περιουσιακά στοιχεία, δηλαδή τα δίκτυα, τα οποία ιδιοκτησιακά παραμένουν στη μητρική εταιρεία αλλά τη διαχείριση και τη λειτουργία τους έχει ο Διαχειριστής (παράδειγμα ΔΕΣΜΗΕ).

Στο τρίτο μοντέλο, το ΙΤΟ, ο Διαχειριστής Μεταφοράς είναι ο ιδιοκτήτης των παγίων (δίκτυα) και συνεχίζει να ανήκει στην καθετοποιημένη εταιρεία, αλλά λειτουργεί κάτω από συγκεκριμένους κανόνες που εξασφαλίζουν την ανεξαρτησία του από τη μητρική (παράδειγμα ΑΔΜΗΕ).